Τη Μεγάλη Παρασκευή οι καμπάνες δε χτυπούν καθόλου. «Χηρεύουν» όπως λένε. Όλος ο κόσμος τρώει φτάζυμα, μαρούλια και νερόβραστα κουκιά. Στα σπίτια δε σαρώνουνε, δε μαγειρεύουνε, δε στρώνουν τραπέζι. Κατά τις 10 το πρωί, ο κόσμος πηγαίνει στην εκκλησία με λουλούδια. Εκεί, γίνεται ο στολισμός του Επιταφίου (μια αμφιπρόσωπη ξυλόγλυπτη αγιογραφία του νεκρού Χριστού που ονομάζεται «Αμνός»). Μερικές κοπέλες ντύνονται μυροφόρες με λευκά φορέματα, μαύρες ζώνες και στεφάνια από λουλούδια στα μαλλιά τους. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, ο παπάς μοιράζει το κερί της Αναστάσεως και οι νοικοκύρηδες του δίνουν λεφτά και αυγά (άβαφα όμως γιατί εκείνη τη μέρα δεν πιάνουν κόκκινα αυγά) με τα οποία τσουγκρίζει την ημέρα του Πάσχα με τους πιστούς. Στις 2 το μεσημέρι, γίνεται η αναπαράσταση του Γολγοθά. Ο ιερέας παίρνει το Σταυρό και γίνεται λιτανεία στην πλατεία Σολωμού. Είναι αντίστοιχη τελετή με το δρόμο του Σταυρού των καθολικών και ιδιαίτερα με τη συνήθεια που έχουνε στην Ισπανία να λιτανεύουνε στο Σταυρό έξω από την εκκλησία. Στην παράταξη προηγούνται τα καπίτουλα των διαφόρων εκκλησιών και οι σημαίες των συντεχνιών τυλιγμένες και γυρμένες σε ένδειξη πένθους. Ακολουθούνε μουσικές, το καπίτουλο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου του Μόλου και διπλή σειρά ιερέων έχοντας στη μέση τον τσεριμονίστα. Αμέσως έρχεται ο «Ουρανός» και κάτω από τη σκέπη του το κόνισμα, η Παναγία η πενθούσα (Mater Dolorosa). Ακολουθεί ο Εσταυρωμένος, έργο αγνώστου και σημαντικού ζωγράφου, που τον κρατάει ένας ιερωμένος. Η λιτανεία κάνει το γύρο της πόλης και ξαναγυρίζει στην πλατεία.
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής προς Μεγάλο Σάββατο, γίνεται ο Επιτάφιος όπως περιγράψαμε παραπάνω.
Στα σπίτια κρεμούν επίσημους μαύρους τάπητες και καίνε μοσχολίβανο. Τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ οι άνθρωποι ντύνονται με σκούρα ρούχα σε ένδειξη πένθους.
Μετά την πρώτη Ανάσταση, σύμφωνα με την παράδοση, λύνουν τα σχοινιά στα καμπαναριά, χτυπούν οι καμπάνες χαρμόσυνα, ρίχνουν βεγγαλικά ή μάσκουλα όπως λένε στη Ζάκυνθο και αναγγέλλουν την είδηση της Ανάστασης. Τότε όλοι ρίχνουν πήλινα κανάτια από τα παράθυρα στους δρόμους «για το φόβο των Ιουδαίων» όπως έλεγαν οι παλιότεροι, για να τρομάξουν δηλαδή αυτοί που σταύρωσαν το Χριστό. Ταυτόχρονα δαγκώνουν ένα κλειδί για να ΄χουνε, όπως πιστεύουνε, τα δόντια τους γερά σαν το σίδερο.
Για περισσότερες φωτό ελάτε μαζί μου...
Κική
5 comments:
Το πρωί της Μ.Παρασκευής όταν ακόμα ήμουν μαθήτρια , ξυπνούσαμε απο τις 7 .
Μαζευόμασταν παρέα 4-5 κοπέλες και τρέχαμε στους αγρούς να μαζέψουμε μαργαρίτες και λουλούδια για τον επιτάφιο .Πέρναμε βελόνα και κλωστή μαζί για να κάνουμε κολιέδες τις μαργαρίτες .
Πηγαίνοντας προς την εκκλησία στον δρόμο μας σταματούσαν γυναίκες , μας ευχοταν και μας έδιναν και αυτές ότι λουλούδια είχαν στην αυλή τους : τριαντάφυλλα , κινέζικα γαρύφαλλα, πασχαλιές και άλλα πολλα που τώρα εχω ξεχάσει και τα ονοματα τους.
Με τα χρόνια ,και λόγω οτι έφυγα απο το χωριό , σταμάτησα να πηγαίνω το πρωί στο στόλισμα παρα μόνο το απόγευμα να περάσω 3 φορές κάτω απο τον επιτάφιο και φυσικα το βράδυ στην περιφορά .
Έμαθα μετά οτι πλέον τον στολίζουν την Μ.Πέμπτη τη νύχτα σιγα σιγα γιατι δεν προλαβαιναν την Μ.Παρασκευή το πρωί . Είδα κιόλας οτι άλλαξαν τα λουλούδια και πλέον έχει πολύ λίγα αγριολούλουδα και λουλούδια της αυλής .Υπερισχύουν τα γαρύφαλλα και τα τριαντάφυλλα του ανθοπωλείου.
Ακόμα όμως τον επιτάφιο στην περιφορά τον σηκώνουν παιδιά που υπηρετούν φαντάροι .
Σε ευχαριστώ Κική μου .
Είναι κρίμα που σιγά-σιγά ξεχνιόνται
τα έθιμα...
Σε εμάς οι καμπάνες χτυπούν, απλά χτυπούν όλη την ημέρα πένθιμα.
Δεν τσουγκρίζουμε τα ποτήρια σήμερα, δεν ακούμε μουσική. Σε πολλά σπίτια δεν ανοίγουν ούτε τηλεόραση.
Για την ημέρα υπήρχε ένα μοιρολόγι που έλεγαν παλιά:
"Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα, σήμερα έβαλαν βουλή οι άβουλοι εβραίοι, για να σταυρώσουν τον Χρηστό...."
Σήμερα είναι η μέρα που μαζευόμαστε παλιοί συμμαθητές και φίλοι για ουζοποσία. Δεν τσουγκρίζουμε όμως τα ποτήρια!
Το βράδυ καυτά την περιφορά των επιταφίων θα γίνει η συνάντηση των δύο ενοριών μέσα στο κάστρο και η κόντρα μεταξύ των δύο χορωδιών.
Στη συνέχεια υπάρχει κοινή πορεία των δύο επιταφίων και όταν χωριστούν η κάθε χορωδία ψάλλει το απολυτίκιο της άλλης ενορίας σαν ένδειξη σεβασμού και αποχαιρετισμού.
Η πορεία των επιταφίων στην Κορώνη είναι μυσταγωγική.
Κομμάτι της πορείας είναι μέσα στο κάστρο, μόνο με το φως των κεριών των πιστών, που σε συνδυασμό με την κόντρα των χορωδιών, είναι ανεπανάληπτη εμπειρία.
Τι ωραία Γιάννη! Στην Πάτρα οι επιτάφιοι είναι στοιλισμένοι με λουλούδια και οι πιστοί ακολουθούν όλη την πορεία του. Όμορφες αναμνήσεις έχει ο καθένας!
Στην Αθήνα έχω την εντύπωση ότι χτυπούν πένθιμα συνέχεια οι καμπάνες την Μεγάλη Παρασκευή...
Τί ωραία που μας μεταφέρεις τα έθιμά σας Κικίτσα!
Α! Κάποιο πουλάκι μου είπε ότι έδωσε ρέστα και φέτος ο Γιάννης στην χορωδία στην περιφορά του Επιταφείου στην Κορώνη! Και του χρόνου να είμαστε όλοι καλά!
Post a Comment