Friday, December 12, 2008

Λαλάγγια ή τηγανίδες & τραβηχτές

Τα λαλάγγια ή τηγανίδες είναι παράδοση για τη Μάνη. Φτιάχνονται τις ημέρες των Χριστουγέννων και των Φώτων και δε λείπουν από κανένα σπίτι. Οι νοικοκυρές συνήθιζαν ρίχνοντάς τις στο λάδι, να σταυροκοπιούνται και να εύχονται: «να σταυρωθούν τα κακά». Οι ποσότητες που έφτιαχναν ήταν μεγάλες, αφενός μεν για να ταίσουν τις πολυμελείς οικογένειες κι αφετέρου γιατί αρκετές από αυτές προορίζονταν για φίλεμα στους πενθούντες. Η πρώτη και μεγαλύτερη τηγανίδα ήταν του Χριστού. (Αν τις έφτιαχναν "τραβηχτές" η πρώτη είχε χαραγμένο πάνω της το σχήμα του Σταυρού) Σήμερα σε αρκετά σπίτια διατηρείται η παράδοση των λαλαγγιών και εξακολουθεί να ακούγεται το παρακάτω τετράστιχο που απορρέει από τις διάφορες δοξασίες που θέλουν δαιμονικά και διάφορα όντα (τους καλλικάντζαρους) να βγαίνουν το δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα.

«Αρορίτες είμαστε,
αραρά γυρεύουμε
τηγανίδες θέλομε
τα παιδιά τα παίρνουμε
ή το (γ)κούρο** ή τη (γ)κότα
ή θα σπάσουμε τη (μ)πόρτα»
** κόκκορας

Υλικά
1 κιλό αλεύρι,
3/4 της κούπας λάδι,
1 κουταλάκι αλάτι,
1 κουταλάκι κανέλα,
1 κουταλάκι γαρύφαλλο τριμμένο,
2 φακελάκια ξηρή μαγιά ή 100 γρ. προζύμι
2-3 κούπες χλιαρό νερό,
λάδι για το τηγάνισμα.

Παραλλαγές συνταγής
1. Αντί των κανελλογαρύφαλλων βάζουμε ένα φλυτζανάκι χυμό πορτοκαλιού
2. Δεν προσθέτουμε τίποτα άλλο παρά αλάτι
Προσαρμόστε τη συνταγή ανάλογα με τα γούστα σας.

Τα συγκεκριμμένα τα έφτιαξα με την εκδοχή εκτός παραλλαγής.

Εκτέλεση
Βάζουμε το αλεύρι σε μια λεκάνη μαζί με το λάδι και το ανακατεύουμε με το χέρι. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά, ανακατεύουμε καλά και ρίχνουμε σιγά - σιγά το χλιαρό νερό. Ζυμώνουμε λαδώνοντας συχνά τα χέρια μας. Όταν έχουμε μία ζυμη ούτε πολύ μαλακή αλλά ούτε και πολύ σφιχτή σκεπάζουμε το ζυμάρι και το αφήνουμε σε ζεστό μέρος να φουσκώσει.

Πλάθουμε το ζυμάρι λεπτά και μακριά κορδόνια και αρχίζουμε να τα τηγανίζουμε ρίχνοντας διπλωμένα σαν "σπιράλ-σαλιγκάρια" σε βαθύ σκεύος με καυτό λαδί, μέχρι να ροδίσουν. Στη φωτογραφία το κάνω πριν μπουν στο λάδι, αλλά στην πραγματικότητα το κορδόνι το στριφογυρίζουμε σιγά σιγά βάζοντας το στο λάδι μας. (Φριτέζα ή βαθύ κατσαρολάκι).

Τα βάζουμε σε απορροφητικό χαρτί στην πιατέλα μας για να τραβήξει το λάδι. Με τον ίδιο τρόπο φτιάχνουμε τις "τραβηχτές". Για να τις πλάσουμε παίρνουμε ένα μπαλάκι ζύμης το πλατιάζουμε με λαδωμένα χέρια και αρχίζουμε να το "ξεχειλώνουμε" από όλες τις πλευρές του.
Το τηγάνισμα όπως παραπάνω. Στο Γύθειο συνηθίζεται να πωλούνται "τραβηχτές" μαζί με γραβιέρα ή κεφαλοτύρι. Το όνομα του μαγαζιού, μου είναι αδύνατο να θυμηθώ τώρα, αν όμως κατηφορίσετε προς τα εκεί σίγουρα θα σας βγάλει ο δρόμος ή οι οδηγίες των ντόπιων.

19 comments:

faraona said...

Εχω φαει σ αυτα τα μέρη λαλαγγια και τηγανίδες.Αυτα του Γυθειου με το τυρακι που ειναι σαν πιττακια ειναι πεντανόστημα!

καλημερες

Penelope said...

Και του Χρόνου....
Για να σας πούμε και τα Μανιάτικα Κάλαντα έτσι για το καλό!!!

Ταχιά ταχιά είν' αρχιμηνιά,
ταχιά είν' αρχή τον χρόνου,
αρχή είν' αρχή τα κάλαντα
κι αρχή τον Γεναρίου.

Μέσα κοιμάται αφέντης μας
μαζί με την κυρά μας
και ποιος να μπει και ποιος να βγει
και ποιος να τους ξυπνήσει;
Ξύπνησε, αφέντη, ξύπνησε, να φάμε και να πιούμε:
-Αφέντη πύργος φαίνεσαι
κι ορθός σαν κυπαρίσσι,
και του ματιού σου η σαϊτιά
πύργους ξεθεμελιώνει,
πύργους και πετροπήγαδα
κι αυλές μαρμαρωμένες.

Είπαμε δα τ' αφέντη μας,
ας πούμε της κυράς μας:
- Κυρά μαρμαροτράχηλη
και φεγγαρομαγούλα
και κρουσταλλίδα του νερού
και πάχνη από τα χιόνια,
όπου τον έχεις τον υγιό
τον λευκοχαναχάρη,
που λούζεις και χτενίζεις τον
και στο σχολειό τον στέλνεις.

Κι ο δάσκαλος τον έβαλε
να του χαλαναρχείσει
κι εξέπασέ του το κερί
κι έκαψε το χαρτί του
κι έκαψε και τα ρούχα του
τα μορφογαζωμένα
κι ο δάσκαλος τον έδειρε
με το χρυσό βιτσάρι.

Παίρνει τον το παράπονο,
την άκρην άκρη πάει,
στο δρόμο τον συναπαντούν
οι δώδεκα Απόστολοι:
"Έλα να φας, έλα να πιεις,
έλα να τραγουδήσεις".

Και ο τελευταίος στίχος είναι όπως φαίνεται και το νόημα της ζωής και των γιορτάδων. Αν περίσσεψε δε, καμμιά "τραβηχτή" εγώ βάζω υποψηφιότητα....

Penelope said...

Η πληροφορία για τα Μανιάτικα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς προέρχεται απο το site http://www.mani.org.gr/periodikomani/2/kalanta.htm, που το βρήκα πρόσφατα σε προσπάθεια να βοηθήσω το βαφτιστήρι για εργασία στο σχολείο.

heart n soul said...

καλημέρα κόρες και συγχωριανές:) Έχω να φάω λαλάγγια από τότε που τα έφτιαχνε η συγχωρεμένη γιαγιά (δεν έχω δοκιμάσει τα κανελάτα δυστυχώς) Τις τραβηχτές και τα πιτάρια, με τυρί, ("το τυρί και το πιτάρι τι ωραία που παντάρει"!) τα φτιάχνουμε ακόμα πάντα όμως, ως φόρο τιμής, όποτε πάμε στα πάτρια:) Μπραβο κι ευχαριστίες και για τα λαογραφικά στοιχεία!

Rena said...

Καλημέρα. Faraona πραγματικά είναι πεντανόστιμα. Πηνελόπη και του χρόνου. Δε τα ήξερα αυτά τα κάλαντα. Ευχαριστώ πολύ! Heart συγχωριανή ακούω ε? Να τα φτιάχνετε, να τα φτιαχνετε και να στε γεροί να θυμάστε τη γιαγιούλα σας.

Maria B. said...

Αχ βρε Ρενάκι μου τι μου κάνεις ! τι μου κάνεις ! ετσι ακριβώς τα φτιάχνουμε και εμεις. Μόνο που βάζουμε όπως λές αντι κανελλογαρύφαλα, χυμό πορτοκαλιού. και το νεράκι ετσι πρέπει, χλιαρό για να γίνουν τριφτά έλεγε η γιαγιούλα μου!!!!! Οσο για την ιστορία τους ειναι όπως τα λες. Να σαι καλα ρενάκι.

Katerina ante portas said...

Ρένα, μη μου πείς ότι είσαι και εσύ από τα μέρη μας;
Ομολογώ ότι πολύ ωραία λαλάγγια έχω δοκιμάσει από τον "Καλαματιανό" μανιάτη, Σουρέα!

Rena said...

Πολλοί κοντοχωριανοί μαζευτήκαμε :))
Ναι Μαράκι μου πάντα χλιαρό για να ναι τριφτά. Αχ παιδιά τώρα τσακίζω ένα και είναι όπως το φτιαξα χθες.
Κατερίνα από τα άγια χώματα κι εγώ. Σουρέας ε? Θα το χω κατα νου..δεν τον ξερω.

witchofdaffodils said...

Δεν είμαι κοντοχωριανή, να περάσω;-)

Εξαιρετική συνταγή, πάντα με μαγεύει η απλοτητα της παραδοσιακής κουζίνας, και μου άρεσαν και τα λαογραφικά στοιχεία.

άλλη Αγγελική said...

Μας κομπλάρανε οι "κοντοχωριανοί", witch μου! Κι εγώ πολύ παρείσακτη αισθάνθηκα!

Μπράβο Ρένα (και Πηνελόπη) για τη συνταγή τις πληροφορίες.

Rena said...

Καλέ κοπιάστε, κοπιάστε, όλοι οι καλοί χωράμε :))

Gianni said...

Λοιπόν κοντοχωριανοί/ες καλά τα λαλάγγια του Σουρέα, αν και πολύ βιομηχανοποιημένα, εξαιρετικό δε το μαλακό του λαλάγγι που τρώγεται μόνο φρέσκο.
Στην Καλαμάτα όμως άλλως έχει τα σκήπτρα. Ο Ανδροβιτσανέας! Είναι στην Πινδάρου (Κάθετη σε Φαρών και Ακρίτας)
Πουλάει τόνους, αλλά μόνο εκεί. Αυτά του Σουρέα τα βρίσκεις συσκευασμένα σε όλη την Μεσσηνία (τουλάχιστον).

Juanita La Quejica said...

Και του χρόνου Ρένα!

kiki said...

Λαλάγγια δοκίμασα κι εγώ πρώτη φορά πέρυσι που πήγα εκεί εκδρομή με το γιο...

Rena said...

Juanita να 'σαι καλά! Καλές γιορτές εύχομαι. Κική δοκιμάσατε μόνο λαλάγγια ή και τις τραβηχρές? Πως σας φάνηκαν?

kiki said...

Μόνο τα στενομακρα δοκίμασα!

Katerina ante portas said...

-Μήπως εννοείς του..Χρηστέα Γιάννη μου; (Αχ μου αρέσει αυτό το κοντοχωριανοί!) Αυτά ήξερα για συσκευασμένα και εμπορικά.. Αλλά αλλάζουν οι καιροί και τα ήθη.. Σαφώς θα ψάξουμε τον προστεινόμενο Ανδροβιτσανέα!

-Ρένα, μήπως έχεις υπόψη πόσο κρατάνε φρέσκα τα λαλάγγια ή είναι της άμεσης κατανάλωσης;

Γιώργος Τατάκης said...

Για τις τραβηχτές έχω και γω μια συνταγή και φωτογραφίες στο site μου greek-spice.com για να δείτε. Βλέπω ότι και τα λαλάγγια είναι το ίδιο ουσιαστικά αλλα σε διαφορετικό σχήμα. Μπείτε στο site αν θέλετε να δείτε και φωτός από τις τραβηχτές

Unknown said...

σε αλλο χωριο της λακωνιας βαζουν το τυρι μεσα και μετα τις ριχνουν στο τυγανι.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...